ብሽደን ሳሙኤል፡
ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዝተፈረም ስምምዕ ሰላም ኣልጀርስ፡ ብምልኣት ከይተተግበረ እንሆ መበል 13 ዓመት ዕድሚኡ ይዛዝም ኣሎ። ልክዕ ንምዃን ዕለት 12 ታሕሳስ 2000 ዓ/ም፡ እቲ ስምምዕ ብወግዒ ኣብ ከተማ ኣልጀርስ ዝተፈረመሉ እዋን’ዩ።
ካብ’ዚ ዕለት’ዚ ንዳሓር ጥራይ፡ ኢትዮጵያ ንልዕሊ 4745 መዓልታት፡ ላኣላዊ መሬት ኤርትራ ብምሓዝ፡ ኣብ መሬትና ተኾይጣ ንውሳኔ ኣህጉራዊ ቤት ፍርዲ ብምርጋጽ፡ጎበጣኣ ከተርግእ ህርድግ ክትብል ንዕዘብ ኣሎና።
እዚ ንዘመናት ዝኸደ ኢምጰራጦርያዊ ናይ ምግባትን ምስፍሓፋሕን ኣተሓሳስባን፡ ናይ ምጥራር ደግስን ከይሓድጎም ድኣ፡ ስለምንታይ መራሕቲ ወያነ ነቲ ስምምዕ ፈሪሞምሉ? ውሳኔታት፡ ኩሎም ቀየድትን ናይ መወዳእታን ምዃኖም እንዳፈለጡ ስለምንታይ ብዘይ ውዓል ሕደር ይፍርምሉ? ዝብል ሕቶታት ብብዙሓት ለባማትን ግዱሳትን ዝልዓል ነጥብታት’ዩ። እቲ መልሲ ግን ኣዝዩ ቀሊል’ዩ። ንዘይመውት ፈውሲ’ለዎ…..።
ብዘይ ቃልዓለም፡ ስምምምዕ ሰላም ኣልጀርስ፡ ውጽኢት ኤርትራዊ መኸተ’ዩ። ስርዓት ወያነ ብዶብ ኣሳቢቡ ንኤርትራ ብምውራር ከረጋግጾ ዝሓለነ ዓወታት፡ ንባድመ ንምምላስ ጥራይ ከምዘይነበረ ዘይግንዘቡ ኣዝዮም ውሑዳት ኢዮም ክኾኑ ዝኽእሉ። እቲ ቀንዲ ዕላማኡ፡ መሬት ኤርትራ ብምቁጽጻር፡ መንግስቲ ኤርትራ ቀይርካ፡ መጋበርያ ስርዓት ምትካል፡ ብኡ ኣቢልካ መግዛእታዊ ህላወኻ ብኢድ ኣዙር ምርግጋጽ ኢዩ ነይሩ። “ኣብ ውሽጢ 72 ሰዓታት ክንቋጻጸራ ኢና፡ ኣይተባኹሩና፡ ቁሩብ ትዓገሱ” እንዳበልካ ብቀትሪ ምሕላም ዝተራእየሉ ጊዜ ዝርሳዕ ኣይኮነን።.
ሕልምን ጋህድን በበይኖም ምዃኖም ግን፡ ሓያል መኸተ ህዝቢ ኤርትራ ብግብሪ ኣረጋጊጽዎ። ዝተጋዕረ እንተተጋዕረ፡ ዘይተዳረተ እንተተጓረተ፡ ዘዝመጸ እንዳተመንጠለ፡ ዘዝበረረ እንዳተዓምጠረ፡ ዘዝወፈረ እንዳተለቅመ፡ ዘዝሰጎመ እንዳተቐርሰመ፡ ኣስመራ ምእታው ዘይሕሰብ ኮነ። ብመንጽሩ፡ ኣብ’ቲ ንጊዝይኡ ብስልቲ ዝተገድፈ ቦታታት፡ ዝምታ ጨናመና፡ ምፍሓር ኣስከሬን ስውኣት፡ ምግሳስ ኣራጋውያን ኣንስትን፡ ዝምታ ጨርቀ-መርቂን ከም ጅግንነት ትዓለለሉ። ገለ መምለስ ገዛ እንተረኸቡ ንዓሰብ ገጾም ምስ ተጠውዩ’ውን ካብ’ቲ ዝቐደመ ብዝበኣሰ ዘስካሕክሕ መቕዘፍቲ ምስ ኣጋጠሞም፡ ናብ ምግባር ዓቕሞም ብርእዮ ለሚሱ። ሽዑ ኣብ ከም’ዚ ኩነታት ምስ ወደቁ ከኣ’ዮም ኣኸደምቶም ሕሹኽ ዝብልዎም። ልክዕ ከምታ ናይ ኣየር ሞራተሪዩም ምዃና’ያ።
“ምጥቃዕ’ሲ ይትረፍኩም፡ ኣብ’ዚ እዋን’ዚ ንነብስኹም’ውን ክትከላኸሉ ዘይትኽእሉ ገለ ነገር ግበሩ” ምስ በልዎም፡ ኣብ ምቕብሕባሕ’ዮም ኣትዮም።
ተሪር መስታ ናይ’ቲ፡ ሰቡን ንብረቱን ብውሕልነት እንዳዓቀበ ዝካላኸል ዝነበረ ሓይልታት ምኽልኻልና፡ ኣበይ ከምዝዓልብ ኣሻቒልወን ብኣንክሮ ዝካተተላ ዝነበራ ኣዒንቲ “ለባማት ዘበንና” እንዳበዝሓ መጺኤን። ድሕሪ ናይ ዓሰብ ደምሳሲ ግብረ-መልሲ፡ ንወያነ ንምድሓን ዳርጋ ግሁድ ዘመተ’ዩ ተኻይዱ። ከም መዋጽኦ ኸኣ፡ ዘተ ሰላም ኣልጀርስ፡ ንዘይመውት ፈውሲ’ለዎ ብዝዓይነቱ ትኣምራት ተወሊዱ። ብቕልጡፍ ከምትዓኹኽ ተጌሩ። ብሃታ-ሃታ ኣብ ምፍርራም ተበጺሑ። ዝተመዘዘ ሻምላ ሓየት ኣብ ሰፈሩ ተመሊሱ። ሓላሚ ዲሒኑ። ዳግማይ ክሓልምን ነገራት ክሓላልኽን ግን ዕድል ረኺቡ። ሽዑ ንስክላ እንተዘይሰርርሲ እንታይ ኮን ምሰዓብ?……….። ሽዑ’ሞ ሽዑ’እንድዩ ኾይኑ። ሓሊፉ።
ከም’ቲ ንዘይመውት ፈውሲ፡ ንርስቲ ከኣ መዓልቲ’ለዎ። መሬትና ኣብ ዝኸዶ የብሉን፡ ብመሰረት’ቲ ዝተዋህበ ቀያዲን ናይ መወዳእታን ኣህጉራዊ ብይን፡ ኣብ ትሕቲ ዋናታቱ ክምለስ ናይ ጊዜ ሕቶ ጥራይ’ዩ።
ብምኽንያት መበል 13 ዓመት ምኽንያት ስምምዕ ሰላም ኣልጀርስ፡ ከም ኤርትራውያን ንሰላም ዝዘርጋሕናየን ኣእዳውና ኣይዓጸፍናን፡ ኣውሓስቲ ሰላም ብዘለዎም ሞራላዊ ግዴታን፡ እቲ ስምምዕ ዘሰክሞም ሓላፍነትን፡ ንበዳሊ ዓገብ ክብሉን፡ ንወራሪ ክቐጽዑን፡ ደጋጊምካ ምጽዋዕን ምዝኽኻርን ክኣ ግቡእና መሰልናን ክኸውን ኣለዎ።
ዓወት ንሓፋሽ!